Trẻ em là đối tượng dễ bị tác động bởi các bệnh truyền nhiễm trong đó có bệnh lao vì miễn dịch trẻ còn yếu. Phòng bệnh lao là làm giảm nguy cơ nhiễm lao và giảm nguy cơ chuyển từ nhiễm lao sang bệnh lao. Lao ở trẻ em không phải là một bệnh hiếm gặp. Hàng năm cứ 100 người mới được phát hiện mắc bệnh lao thì có tới 10-15 trường hợp là trẻ em. Trẻ bị bệnh lao có thể có biểu hiện của mọi thể lao tương tự như ở người lớn. Tuy nhiên phổ biến nhất là lao sơ nhiễm,  lao phổi, lao màng phổi, lao màng não cấp tính và một số thể lao ngoài phổi như lao xương, lao màng bụng, lao hạch, lao ruột ... Mỗi thể lao có những biểu hiện khác nhau, xảy ra ở những độ tuổi khác nhau, mức độ nặng thay đổi phụ thuộc vào cơ địa của trẻ, đáp ứng điều trị và lượng vi khuẩn gây bệnh.

Tại tỉnh Bắc Giang trong năm 2023 tính đến thời điểm hiện tại  toàn tỉnh phát hiện 13 bệnh nhân lao trẻ em (Sơn Động 01, Lạng Giang 03, TPBG 02, Việt Yên 04, Yên Dũng 01, Yên Thế 01, Tân Yên 01).

Theo khuyến cáo, các dấu hiệu bệnh lao của trẻ rất khó nhận biết bởi biểu hiện giống như các bệnh: ho, sốt, đổ mồ hôi trộm, chán ăn, sút cân… Do đó, các bậc cha mẹ thường dễ bỏ qua vì chủ quan nghĩ rằng con chỉ bị cúm, viêm phế quản, suyễn, ho thông thường. Vì vậy, khi phát hiện trẻ nhiễm lao thường sẽ rơi vào tình trạng muộn, rất khó chữa trị, để lại nhiều di chứng nguy hiểm; là gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Được sự hỗ trợ của Tổ chức CDC CoAg tại Việt Nam và Bệnh viện Phổi Trung ương, trong tháng 10  năm 2023 Bệnh viện Phổi Bắc Giang phối hợp Trung tâm Y tế huyện tổ chức khám phát hiện chủ động lao, lao tiềm ẩn cho nhóm trẻ em và vị thành niên nghi lao tại hai huyện Lạng Giang, Việt Yên;

Đối tượng được tầm soát lao, lao tiềm ẩn đợt này gồm trẻ em và vị thành niên có độ tuổi từ 01-19 tuổi  có triệu chứng lâm sàng nghi lao phổi, hoặc nghi lao ngoài phổi; trẻ có triệu chứng hô hấp hoặc mắc bệnh phổi điều trị kháng sinh không đỡ; trẻ có tiền sử tiếp xúc với người mắc lao phổi hoặc có tiền sử điều trị lao phổi; trẻ nhiễm HIV hoặc mắc bệnh suy giảm miễn dịch, mắc ung thư, suy dinh dưỡng nặng. Trẻ em đến khám bệnh tại các xã, khi có triệu chứng, dấu hiệu nghi bị bệnh lao sẽ được cán bộ y tế sàng lọc nhằm phát hiện, quản lý và điều trị sớm, kịp thời cho trẻ bị mắc lao, lao tiềm ẩn.

Theo kế hoạch trong đợt này chụp X-Quang 3.200 trẻ, lấy mẫu đờm xét nghiệm genexper cho 64 đối tượng, tiêm Man toux cho 100 trẻ tại  tại 2 huyện. Sau khi có kết quả chụp XQ, xét nghiệm đờm, đơn vị sẽ phối hợp với Chương trình Chống lao tỉnh tiến hành hội chẩn để xác định các trường hợp mắc lao và thu dung vào điều trị.

Ngay từ trước khi triển khai khám sàng lọc, Bệnh viện Phổi chỉ đạo các đơn vị tăng cường các hoạt động truyền thông để người dân nâng cao nhận thức về phòng tránh bệnh Lao, đặc biệt là chủ động đến cơ sở y tế để khám nếu có yếu tố nghi ngờ và tích cực tham gia chiến dịch khám sàng lọc chủ động bệnh lao nhằm sớm phát hiện, điều trị, góp phần phòng tránh lây lan trong cộng đồng. Tại buổi khám sàng lọc, cán bộ y tế phát tờ rơi, tiến hành tư vấn cho người dân về các biện pháp phòng tránh bệnh lao trong cộng đồng.

BS. Nguyễn Văn Thành - Bệnh viện Phổi