1.Khái niệm

Viêm xơ tuyến vú là một dạng u vú lành tính, không phải là ung thư. Đây là khối u dạng mảng hay khối đặc, kích thước vài cm, không rõ ranh giới xuất hiện trong vú, thường gây đau nhẹ trước mỗi kỳ kinh. Dạng viêm xơ này hay xảy ra với phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.

2. Nguyên nhân

Nguyên nhân gây nên viêm xơ tuyến vú do sự tác động từ biến đổi nồng độ hocmon estrogen. Nồng độ hocmon estrogen trong cơ thể phụ nữ trong giai đoạn sinh sản thường không ổn định do sự tác động của chu kì kinh nguyệt. Sắp tới chu kì kinh nguyệt, nồng độ estrogen tăng cao do sự tác động của tuyến yên (hormone FSH và LH) và duy trì cho tới khi chu kì kinh nguyệt bắt đầu xảy ra, gây hiện tượng tăng sinh các tế bào trong mô tuyến vú. Cuối chu kì, nồng độ estrogen suy giảm nhanh chóng khiến các mô tuyến vú ngừng tăng sinh, cuộn xoắn lại gây hình thành khối viêm xơ tuyến vú.

Khối viêm xơ tuyến vú có thể tăng sinh tiếp tục phát triển kích thước nhưng cũng có thể biến mất hoàn toàn sau 1 thời gian hình thành và rất hiếm chuyển thành khối u ác tính. Tuy nhiên người bệnh không nên quá chủ quan và nên thăm khám định kỳ theo dõi tiến triển của khối viêm xơ tuyến vú

3. Triệu chứng

Khối viêm xơ có đặc điểm được hình thành do nguyên nhân thay đổi nồng độ hocmon estrogen nên khi xuất hiện hiện tượng thay đổi nồng độ estrogen, cơ thể sẽ xuất hiện hiện tượng viêm xơ tuyến vú rõ rệt nhất. Hiện tượng viêm xơ tuyến vú xuất hiện rõ rệt hơn khi nồng độ hocmon tăng lên, cụ thể là khi sắp diễn ra chu kì kinh nguyệt và hiện tượng mất dần khi chu kì kết thúc. Hiện tượng viêm xơ tuyến vú thường gặp là:

• Đau tức vú khi sắp có kinh nguyệt là triệu chứng thường gặp nhất.
• Da vú nhạy cảm hơn khi cách chu kì kinh khoảng 1 tuần.
• Thấy xuất hiện khối u, cục trong vú.
• Đặc điểm khối u sờ thấy tròn hoặc dài, cứng, nhẵn.
•  Khối u có thể di chuyển được khi ấn vào.
•  Ngứa núm vú.
•  Da vú có sự thay đổi bất thường.
• Kích thước 2 vú có sự thay đổi khi sắp có kinh.

4. Điều trị

Việc điều trị hiện nay chủ yếu chỉ theo dõi và dùng thuốc

Viêm xơ tuyến vú tuy là bệnh lành tính, nhưng vẫn có thể điều trị nếu phát hiện khối u sau khi chụp vú và bệnh nhân cảm thấy khó chịu. Tùy từng trường hợp mà các bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc chữa trị nội khoa hoặc phẫu thuật xâm lấn. Các thuốc hay dùng để điều trị bệnh bao gồm:

•  Progesterone dạng bôi, thoa ngoài hoặc dạng uống
•  Hormone ức chế estrogen cần có chỉ định của bác sĩ như danazol; tamoxifen có tác dụng kháng estrogen
•  Các thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen (Advil) và acetaminophen (Tylenol);
•  Bổ sung Vitamin E.

Việc điều trị hiện nay chủ yếu chỉ theo dõi và dùng thuốc, yêu cầu phẫu thuật khi:

•  Nang to và phát triển nhanh khiến vú bị căng tức;
•  Nang vú bội nhiễm dẫn đến áp xe hóa;
•  Kết quả xét nghiệm nghi ngờ tế bào khối u là ác tính.

5. Theo dõi

• Viêm xơ tuyến vú là tổn thương lành tính rất hiếm khi chuyển thành khối u ác tính.
• Khối viêm xơ này có thể thay đổi kích thước lớn hơn nhưng cũng có xu hướng bé đi và có thể biến mất hoàn toàn sau một thời gian.
• Vậy nên viêm xơ tuyến vú không quá nguy hiểm. Điều quan trọng là cần theo dõi khối viêm xơ trong trường hợp có xu hướng tăng sinh lớn hơn gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ và những triệu chứng đau, mệt mỏi cho người bệnh thì cần can thiệp điều trị. Nếu phát hiện thấy các hiện tượng bất thường, người bệnh nên đi khám bệnh, tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và và có phương án điều trị phù hợp.
• Thông thường nếu khối viêm nhỏ hoặc không có sự phát triển bất thường về kích thước thì người bệnh không cần điều trị viêm xơ tuyến vú, mà chỉ cần theo dõi tình trạng phát triển của khối viêm. Khối viêm xơ nhỏ có thể tự mất mà không cần tác động vào hoặc giữ nguyên kích thước không ảnh hưởng tới người bệnh. 

Bệnh viện Ung bướu tỉnh Bắc Giang