Huyện Yên Thế đặt ra chỉ tiêu cơ bản đến năm 2025 sẽ giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi thể gầy còm xuống dưới 5%. Giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi thể nhẹ cân xuống dưới 11%. Giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi thể thấp còi xuống dưới 21%. Tỷ lệ phụ nữ có thai được khám định kỳ, sinh con ở cơ sở y tế hoặc có sự trợ giúp của cán bộ y tế >95%. Giảm tỷ số tử vong mẹ tại khu vực miền núi xuống còn 40 ca trên 100.000 trẻ đẻ sống. Giảm tỷ suất chết của trẻ dưới 1 tuổi tại khu vực miền núi xuống còn 13 ca trên 1000 trẻ đẻ sống. Tỷ lệ bà mẹ mang thai được tầm soát, sàng lọc trước sinh ít nhất 4 bệnh phổ biến tại các xã có triển khai can thiệp tại khu vực III thuộc vùng ĐBDTTS&MN đạt 40%. Tỷ lệ người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ ít nhất 1 lần/năm tại các xã thuộc vùng ĐBDTTS và miền núi đạt 80%. Tỷ lệ cán bộ y tế được nâng cao nhận thức về bệnh Thalassemia đạt 40%. Tỷ lệ trẻ sơ sinh được tầm soát, sàng lọc sơ sinh từ 2 - 5 bệnh bẩm sinh phổ biến tại các xã có triển khai can thiệp tại khu vực III thuộc vùng ĐBDTTS&MN đạt 40%.

Đối tượng chương trình là người dân tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, đặc biệt là phụ nữ mang thai, bà mẹ, trẻ em và người cao tuổi; Cán bộ y tế mạng lưới dinh dưỡng tuyến huyện, xã, nhân viên y tế thôn bản, cộng tác viên dinh dưỡng; Người chăm sóc trẻ. Địa bàn triển khai chương trình bao gồm: Các xã khu vực III: xã Đồng Vương; Các Bản ĐBKK thuộc xã KVII: Canh Nậu (Trại Sông, Đống Cao, Nà Táng, Gốc Dổi, Còn Trang, Dốc Đơ); Đồng Tiến ( Cây Thị, Đồng An, Cây Vối, Gốc Bòng, Khe Ngọn); Tiến Thắng (Rừng Chiềng, Song Sơn, Hố Luồng); Đồng Hưu (Mỏ Hương, Trại Mới); Các thôn, bản thuộc xã khu vực I: Tân Hiệp (Đồng Bông); Đông Sơn (Hố Rích, Ao Cạn).

Công tác chăm sóc dinh dưỡng bà mẹ - trẻ em nhằm nâng cao tầm vóc, thể lực người DTTS được chú trọng. TTYT tổ chức tập huấn kỹ năng tư vấn, nâng cao năng lực chuyên môn cho đối tượng triển khai can thiệp dinh dưỡng 1000 ngày đầu đời cho đối tượng chuyên trách dinh dưỡng tuyến huyện, xã, thôn, bản (những xã và các thôn/bản được hưởng lợi của dự án). Đặc biệt là kỹ năng tư vấn truyền thông, cách thức tổ chức, triển khai thực hiện buổi tư vấn dinh dưỡng, thực hành dinh dưỡng tại cộng đồng; các kỹ thuật chuyên môn thực hiện chăm sóc dinh dưỡng 1000 ngày đầu đời.

Tiếp tục triển khai và nhân rộng mô hình Chăm sóc dinh dưỡng 1000 ngày đầu đời tại xã Đồng Vương. Triển khai Mô hình Tư vấn nuôi dưỡng trẻ nhỏ cho các bà mẹ mang thai, bà mẹ nuôi con bú, người chăm sóc trẻ em dưới 2 tuổi sinh sống thuộc địa bàn xã Đồng Vương. Hoạt động của Mô hình được duy trì thường xuyên với nhiều nội dung phong phú. Cán bộ trạm y tế, cộng tác viên dinh dưỡng, cán bộ phụ nữ, trưởng thôn, bản cung cấp kiến thức về nuôi dưỡng trẻ nhỏ thông qua các cuộc tư vấn trực tiếp hoặc tư vấn nhóm theo lịch; hướng dẫn thực hành ăn bổ sung, chăm sóc dinh dưỡng 1000 ngày đầu đời lồng ghép trong các buổi khám thai. Định kỳ 3 tháng, 6 tháng báo cáo về Trung tâm y tế huyện, phòng Y tế các nội dung hoạt động của mô hình tại địa phương.

Triển khai Mô hình câu lạc bộ Dinh dưỡng hoạt động Nhóm hỗ trợ Nuôi dưỡng trẻ nhỏ tại cộng đồng Tại nhà văn hóa 3 bản đã thành lập mô hình Nhóm hỗ trợ NDTN năm 2023 (Tràng Bắn, Trại Mía, Đồng Đảng). Đối tượng là bà mẹ mang thai, bà mẹ có con dưới 2 tuổi, người hỗ trợ chăm sóc trẻ nhỏ trong gia đình sinh sống thuộc địa bàn xã Đồng Vương. Tổ chức các buổi sinh hoạt nhóm (10-30 người/1 buổi) mỗi tháng tổ chức 2- 3 buổi tại câu lạc bộ với các nội dung phong phú: tư vấn chăm sóc dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai, hướng dẫn thực hành nấu ăn bổ sung. Người thực hiện là chuyên trách/ cộng tác viên dinh dưỡng, cán bộ phụ nữ đã được tập huấn về chuyên môn trực tiếp thực hiện. Cán bộ chuyên trách tuyến huyện trực tiếp giám sát hoạt động và hỗ trợ về chuyên môn.

Hỗ trợ để cải thiện sức khỏe và dinh dưỡng cho bà mẹ mang thai/ trẻ nhỏ bao gồm cả các trường hợp khẩn cấp, mất mùa, thiên tai, dịch bệnh... Chương trình cung cấp sản phẩm sắt/đa vi chất cho phụ nữ mang thai và trẻ em từ 6-23 tháng tuổi bị suy dinh dưỡng. Thực hiện theo hướng dẫn tại Công văn số 6016/BYT-BMTE ngày 21/9/2023 của Bộ y tế về việc hướng dẫn cung cấp sản phẩm dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai và trẻ 6-23 tháng tuổi bị suy dinh dưỡng thuộc Chương trình MTQGPTKT-XH vùng đồng bào DTTS và MN. Kết hợp việc cung cấp sản phẩm sắt/ đa vi chất với tư vấn dinh dưỡng, khám thai, khám sức khỏe định kỳ cho phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ tại địa phương. Đánh giá tình trạng dinh dưỡng cho trẻ dưới 2 tuổi định kỳ 3 tháng/lần/trẻ (cân, đo chiều dài, đo vòng cánh tay, chấm biểu đồ tăng trưởng); cấp phát bột đa vi chất dinh dưỡng cho trẻ em 6-23 tháng tuổi bị suy dinh dưỡng. Phát hiện, điều trị và quản lý suy dinh dưỡng cấp tính ở trẻ em tại cộng đồng cho những đối tượng từ 0-72 tháng tuổi được chẩn đoán suy dinh dưỡng cấp tính nặng tại xã khu vực III và các thôn khu vực II, khu vực I được hưởng lợi của Dự án. Phác đồ điều trị trẻ bị suy dinh dưỡng cấp tính nặng theo quy định hiện hành và các văn bản cập nhật của Bộ Y tế. Thực hiện theo hướng dẫn tại Quyết định số 4487/QĐ-BYT ngày 18/8/2016 của Bộ Y tế về ban hành Hướng dẫn quốc gia về chẩn đoán và điều trị bệnh suy dinh dưỡng cấp tính ở trẻ em từ 0 đến 72 tháng tuổi và Quyết định số 3779/QĐ-BYT ngày 26/8/2019 của bộ Y tế ban hành Hướng dẫn thực hiện quản lý suy dinh dưỡng cấp tính ở trẻ em từ 0 đến 72 tháng tuổi và hướng dẫn của các đơn vị chuyên môn trực thuộc Bộ Y tế. Cung cấp trang thiết bị, vật tư phục vụ cho hoạt động dinh dưỡng tại cộng đồng. Thực hiện mua sắm trang thiết bị cho hoạt động dinh dưỡng tại cộng đồng: cân, thước, bộ dụng cụ thực hành dinh dưỡng, tài liệu/ dụng cụ truyền thông để trang bị cho mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1000 ngày đầu đời. Tổ chức đầu thầu mua sắm sẳn phẩm dinh dưỡng: sắt/ đa vi chất để cấp cho đối tượng phụ nữ mang thai và trẻ em bị suy dinh dưỡng đảm bảo 100% đối tượng hưởng lợi của dự án. Hoạt động tư vấn truyền thông về dinh dưỡng cho bà mẹ mang thai và người chăm sóc trẻ nhằm thay đổi hành vi.Tổ chức các buổi tư vấn nhóm tại Mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1000 ngày đầu đời với các nội dung phong phú theo hướng dẫn tại Quyết định 2869/QĐ-BYT ngày 13/7/2023 của Bộ Y tế ban hành “Hướng dẫn triển khai mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1000 ngày đầu đời”. Triển khai hoạt động tư vấn kết hợp với buổi thực hành dinh dưỡng tại cộng đồng. Người thực hiện là cán bộ chuyên trách dinh dưỡng tuyến huyện, xã đã được tập huấn và thành thạo kỹ năng. Tiếp nhận tài liệu mẫu, in ấn, nhân bản và phân phối đến mạng lưới y tế cơ sở, các mô hình và hộ gia đình trên địa bàn Dự án; Phổ biến, hướng dẫn các đơn vị sử dụng tài liệu truyền thông tại cơ sở và các hoạt động tại cộng đồng hiệu quả.

Bên cạnh đó, Trung tâm Y tế huyện Yên Thế tăng cường công tác chăm sóc sức khỏe, giảm tử vong bà mẹ- trẻ em. Phối hợp với Hội liên hiệp phụ nữ (LHPN) triển khai, thực hiện các gói chính sách hỗ trợ về chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em tại các xã khu vực III vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Gói Chăm sóc trước sinh bao gồm: Khám thai định kỳ tối thiểu 4 lần theo hướng dẫn quốc gia về chăm sóc sức khỏe sinh sản. Hỗ trợ cơ sở y tế (CSYT) thực hiện sàng lọc xét nghiệm protein (trong mỗi lần khám thai, tối đa 4 lần); xét nghiệm sàng lọc bằng test nhanh bệnh lây truyền HIV, viêm gan B và giang mai từ mẹ sang con (01 lần trong thai kỳ). Cung cấp que thử protein niệu cho nhân viên YTTB để thực hiện xét nghiệm tại nhà cho phụ nữ có thai không đến khám thai tại CSYT. Trung tâm triển khai hoạt động xét nghiệm, xét nghiệm protein niệu và sàng lọc HIV, viêm gan B và giang mai bằng test nhanh miễn phí cho PNCT tại 29 thôn ĐBKK, thanh toán chi phí cho Trạm Y tế xã theo quy định. Mua sắm, cung cấp que thử protein niệu cho cô đỡ thôn bản (CĐTB) để thực hiện xét nghiệm tại nhà cho phụ nữ có thai không đến khám tại CSYT. Phối hợp với Hội LHPN cơ sở tuyên truyền, vận động phụ nữ khám thai định kỳ tại các CSYT; Tư vấn kiến thức chăm sóc thai kỳ cho phụ nữ mang thai (PNMT); chia sẻ, cập nhật với Hội LHPN cấp cơ sở thông tin số liệu về phụ nữ khám thai tại các cơ sở y tế. Gói Hỗ trợ chăm sóc trong sinh bao gồm: Hỗ trợ kinh phí cho nhân viên y tế, y tế thôn bản đỡ đẻ tại nhà cho bà mẹ không đến đẻ tại CSYT. Cung cấp gói đỡ đẻ sạch cho PNMT, nhân viên y tế thôn bản để thực hiện đỡ đẻ tại nhà. Cung cấp túi dụng cụ cho nhân viên y tế thôn bản đang hoạt động. Cử cán bộ tham gia các khóa tập huấn, hội thảo do cấp trên tổ chức. Hỗ trợ kinh phí cho nhân viên y tế, nhân viên y tế thôn bản đỡ đẻ tại nhà cho bà mẹ không đến đẻ tại cơ sở y tế. Mua túi dụng cụ CĐTB để phát cho nhân viên y tế thôn bản chưa có túi dụng cụ CĐTB hoặc túi đã hỏng không sử dụng được. Mua gói đỡ đẻ sạch để cấp cho phụ nữ mang thai, nhân viên y tế thôn bản. Ngoài ra còn có gói Hỗ trợ chăm sóc sau sinh, hỗ trợ kinh phí cho nhân viên y tế khi thực hiện chăm sóc bà mẹ và trẻ sơ sinh tại nhà (3 lần trong 42 ngày sau đẻ); Gói Chăm sóc sức khỏe trẻ em, hỗ trợ cơ sở y tế thực hiện khám sức khỏe định kỳ cho trẻ dưới 24 tháng tuổi.

Từng bước nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Phổ cập dịch vụ tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân. Tổ chức Hội nghị nói chuyện chuyên đề về sức khỏe tiền hôn nhân cho học sinh tại Trường THCS xã Đồng Vương. Đáp ứng nhu cầu chăm sóc người cao tuổi thích ứng với già hóa dân số. Tổ chức Hội nghị phổ biến kiến thức cơ bản về chăm sóc sức khỏe người cao cho đối tượng người cao tuổi trên địa bàn 29 thôn, bản thuộc dự án. Treo khẩu hiệu tuyên truyền ngày Quốc tế người cao tuổi 01/10/2024 tại 29 thôn, bản. Nâng cao năng lực quản lý dân số vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Tập huấn nâng cao năng lực, chuyên môn, kỹ thuật nghiệp vụ quản lý công tác dân số; Tập huấn chương trình Dân số, hướng dẫn thu thập thông tin, ghi chép ban đầu vào sổ A0 thông tin của các thành viên trong hộ tại địa bàn và báo cáo thống kê chuyên ngành dân số. Phòng chống bệnh Thalassemia tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Tổ chức Hội nghị truyền thông, thay đổi và nâng cao nhận thức thái độ hành vi của cộng đồng người dân tộc thiểu số trong việc thực hành sàng lọc bệnh Thalassemia cho Trưởng phó bản, NVYT-DS thôn, bản; nam nữ thanh niên trong độ tuổi sinh đẻ,… thuộc địa bàn dự án 7.

Phát triển mô hình truyền thông tại cộng đồng về chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng bà mẹ, trẻ em thông qua già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng. Trong năm 2024, Phòng Dân số - Truyền thông,Trung tâm Y tế huyện Yên Thế tổ chức 07 Hội nghị nói chuyện chuyên đề về chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng bà mẹ- trẻ em cho Trưởng phó bản, Nhân viên y tế thôn bản, chi hội phụ nữ, nam nữ thanh niên trong độ tuổi sinh đẻ,... Xây dựng thí điểm góc truyền thông về chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên và sức khỏe bà mẹ trẻ em tại Trường Phổ thông Dân tộc nội trú. Phát động và triển khai tuần lễ làm mẹ an toàn tại huyện với sự tham gia của các Trạm Y tế xã, Trưởng hoặc phó thôn, bản; NVYT DS thôn, bản; Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Thời gian tổ chức vào tháng 10/2024. Treo 36 chiếc khẩu hiệu hưởng ứng tuần lễ làm mẹ an toàn tại 7 TYT xã và 29 nhà văn hóa thôn, bản cũng trong tháng 10/2024. Tập huấn nâng cao năng lực truyền thông cho cán bộ y tế và ban ngành đoàn thể cấp cơ sở về công tác chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng bà mẹ, trẻ em cho hơn 100 đại biểu là Viên chức TYT xã , Trưởng hoặc phó bản, NVYT - DS thôn, bản,…

Việt Nga