Bộ Y tế đã ban hành Quy chế phối hợp giữa chương trình phòng, chống HIV/AIDS và Dự án phòng, chống bệnh lao. Quy chế này quy định về nội dung phối hợp giữa Chương trình Phòng, chống HIV/AIDS và Dự án Phòng, chống bệnh lao trong hoạt động quản lý; hoạt động dự phòng, chăm sóc và điều trị người nhiễm HIV mắc lao và người bệnh lao nhiễm HIV (dưới đây gọi tắt là người bệnh HIV/lao). Quy chế này áp dụng đối với Chương trình Phòng, chống HIV/AIDS và Dự án Phòng, chống bệnh lao tại các tuyến và các cơ sở y tế của Nhà nước, tư nhân có chức năng dự phòng, chăm sóc, chẩn đoán, điều trị bệnh lao và HIV/AIDS.
Nguyên tắc phối hợp lồng ghép các hoạt động phòng, chống bệnh lao với phòng, chống HIV/AIDS từ dự phòng, khám phát hiện, chẩn đoán, điều trị đến quản lý người bệnh ở tất cả các tuyến từ trung ương đến địa phương. Người mắc bệnh lao phải được tư vấn để tự nguyện xét nghiệm phát hiện HIV; người nhiễm HIV phải được sàng lọc, khám phát hiện, chẩn đoán bệnh lao; người có hành vi nguy cơ cao phải được tư vấn xét nghiệm HIV, khám phát hiện và quản lý bệnh lao, điều trị lao tiềm ẩn.
Nguồn kinh phí thực hiện các hoạt động phối hợp phòng chống HIV/lao gồm: Ngân sách nhà nước cho các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS; Ngân sách nhà nước cho hoạt động phòng, chống bệnh lao; Nguồn kinh phí viện trợ; Quỹ bảo hiểm y tế; Phí sử dụng dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh; Các nguồn kinh phí hợp pháp khác.
Phối hợp trong việc lập kế hoạch hoạt động: Xây dựng kế hoạch các hoạt động phối hợp HIV/lao bao gồm các hoạt động quản lý, điều hành và cung cấp dịch vụ chẩn đoán, điều trị, dự phòng và chăm sóc người bệnh HIV/lao và nguồn lực thực hiện. Căn cứ trên kế hoạch quy định tại khoản 1 Điều này, Trung tâm kiểm soát bệnh tật, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi tắt là cơ quan đầu mối phòng, chống HIV/AIDS tỉnh) và các Bệnh viện Phổi, Bệnh viện Lao và Bệnh phổi cấp tỉnh phải thực hiện việc lồng ghép các hoạt động phòng, chống lao và phòng, chống HIV/AIDS vào kế hoạch hoạt động hằng năm. Việc xây dựng, lập kế hoạch hoạt động hằng năm phải bảo đảm có sự tham gia của cả cơ quan phòng, chống HIV/AIDS và cơ quan phòng, chống bệnh lao của từng tuyến.
Phối hợp trong hoạt động giám sát dịch tễ học và theo dõi, đánh giá:. Phối hợp trong hoạt động giám sát dịch tễ học: Dự án Phòng, chống bệnh lao tổ chức điều tra giám sát tình hình nhiễm HIV ở bệnh nhân lao; Chương trình Phòng, chống HIV/AIDS tổ chức điều tra giám sát tình hình mắc bệnh lao ở người nhiễm HIV. Giám sát dịch tễ học: Việc lựa chọn phương pháp đánh giá phụ thuộc vào tình hình dịch HIV, tình hình mắc lao, nguồn lực và kinh nghiệm của cán bộ địa phương. Phối hợp trong theo dõi và đánh giá: Xây dựng bộ chỉ số và bộ công cụ thu thập số liệu chung của các hoạt động phối hợp cung cấp dịch vụ. Tổ chức thu thập số liệu để theo dõi và đánh giá hoạt động phối hợp chẩn đoán, điều trị và quản lý người bệnh HIV/lao. Tổ chức giám sát, theo dõi, đánh giá các hoạt động phối hợp phòng chống HIV/lao do hai chương trình thực hiện. Củng cố hệ thống kết nối giữa các cơ sở cung cấp dịch vụ chẩn đoán, chăm sóc, điều trị HIV/AIDS và lao. Chia sẻ thông tin, số liệu và kinh nghiệm về chuyên môn kỹ thuật giữa hai chương trình, bảo đảm cải thiện kỹ năng thực hành thường xuyên, liên tục đối với các hoạt động phối hợp phòng chống HIV/lao.
Phối hợp trong hoạt động dự phòng: Phối hợp các hoạt động thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng, chống HIV/AIDS và phòng, chống bệnh lao theo nguyên tắc các nội dung về phòng, chống HIV/AIDS phải được lồng ghép trong nội dung thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng, chống bệnh lao và ngược lại. Phối hợp trong việc tư vấn và khuyến khích sử dụng các biện pháp phòng, chống bệnh lao và phòng, chống HIV/AIDS đối với các đối tượng có hành vi nguy cơ cao để dự phòng bệnh lao và lây nhiễm HIV.
Phối hợp trong chẩn đoán và điều trị HIV/AIDS đối với người bệnh lao: Khai thác, đánh giá nguy cơ nhiễm HIV trong quá trình khám và điều trị cho người đến khám lao, kể cả người đã mắc bệnh lao đến khám lại. Thực hiện tư vấn và xét nghiệm HIV cho người mắc bệnh lao theo hướng dẫn quốc gia xét nghiệm HIV ban hành kèm theo Quyết định số 2674/QĐ-BYT ngày 27/4/2018 của Bộ trưởng Bộ Y tế. Trường hợp người mắc bệnh lao đã có kết quả xét nghiệm khẳng định là nhiễm HIV thì tiến hành việc điều trị, chăm sóc HIV/AIDS theo Hướng dẫn điều trị và chăm sóc HIV/AIDS ban hành kèm theo Quyết định số 5456/QĐ-BYT ngày 20/11/2019 của Bộ trưởng Bộ Y tế. Trường hợp cơ sở không đủ điều kiện thực hiện điều trị HIV/AIDS phải giới thiệu người bệnh đó đến cơ sở điều trị HIV/AIDS để được điều trị thuốc kháng vi rút (ARV) lâu dài.
Phối hợp trong chẩn đoán và điều trị bệnh lao đối với người nhiễm HIV: Khai thác tiền sử, bệnh sử có liên quan đến bệnh lao trong quá trình khám và điều trị HIV/AIDS cho người nhiễm HIV. Nếu người nhiễm HIV có các triệu chứng hoặc các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh lao thì tiến hành xét nghiệm phát hiện bệnh lao theo “Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và dự phòng bệnh lao” ban hành kèm theo Quyết định số 1314/QĐ-BYT ngày 24/3/2020 của Bộ trưởng Bộ Y tế. Trường hợp cơ sở không đủ điều kiện thực hiện xét nghiệm hoặc điều trị phải giới thiệu người đó đến cơ sở điều trị bệnh lao để xét nghiệm hoặc điều trị lao.
Phối hợp trong việc quản lý người mắc bệnh lao và người nhiễm HIV:Quản lý người mắc bệnh lao nhiễm HIV tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao: Đối với bệnh nhân lao được phát hiện nhiễm HIV tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao: Điều trị, quản lý, chăm sóc bệnh nhân tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao trong thời gian điều trị lao. Sau khi người bệnh điều trị lao dung nạp thuốc thực hiện điều trị thuốc kháng vi rút (ARV) kịp thời hoặc phối hợp, giới thiệu chuyển tuyến bệnh nhân tới cơ sở điều trị HIV/AIDS để bệnh nhân lao nhiễm HIV được điều trị ARV kịp thời theo Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị HIV/AIDS của Bộ Y tế. Đồng thời bệnh nhân vẫn tiếp tục được điều trị lao theo Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và dự phòng lao. Hồ sơ quản lý bệnh nhân điều trị lao được quản lý tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao. Hồ sơ quản lý bệnh nhân điều trị ARV được quản lý tại cơ sở điều trị HIV/AIDS. Đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao và cơ sở điều trị HIV/AIDS đã được lồng ghép thành một cơ sở điều trị chung thì chỉ cần lập 01 hồ sơ bệnh án để quản lý điều trị đồng thời cả lao và HIV. Sau khi điều trị lao ổn định hoặc điều trị khỏi bệnh lao, người bệnh được quản lý, chăm sóc và điều trị lâu dài tại cơ sở chăm sóc và điều trị HIV/AIDS; Đối với bệnh nhân HIV từ cơ sở điều trị HIV/AIDS được phát hiện mắc lao và được giới thiệu, chuyển tuyến đến cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao để điều trị lao: Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao tiếp nhận, quản lý điều trị lao kịp thời theo Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và dự phòng bệnh lao của Bộ Y tế. Đồng thời bệnh nhân tiếp tục điều trị HIV/AIDS theo Hướng dẫn Điều trị và chăm sóc HIV/AIDS. Hồ sơ quản lý bệnh nhân điều trị lao được quản lý tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao. Hồ sơ quản lý bệnh nhân điều trị ARV được quản lý tại cơ sở điều trị HIV/AIDS. Đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao và cơ sở điều trị HIV/AIDS đã được lồng ghép thành một cơ sở điều trị chung thì chỉ cần lập 01 hồ sơ bệnh án để quản lý điều trị đồng thời cả lao và HIV. Sau khi điều trị lao ổn định hoặc điều trị khỏi bệnh lao, người bệnh được quản lý, chăm sóc và điều trị lâu dài tại cơ sở chăm sóc và điều trị HIV/AIDS; Tổng hợp, thông báo, đối chiếu số liệu người mắc bệnh lao nhiễm HIV và người đang điều trị HIV/AIDS phát hiện mắc lao được điều trị lao tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao để báo cáo cho cơ quan đầu mối phòng, chống HIV/AIDS và cơ quan đầu mối phòng, chống lao của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo quy định.
Quản lý người nhiễm HIV mắc bệnh lao tại cơ sở chăm sóc, điều trị HIV/AIDS: Đối với bệnh nhân lao phát hiện nhiễm HIV được giới thiệu, chuyển tuyến đến cơ sở điều trị HIV/AIDS để điều trị ARV: Cơ sở điều trị HIV/AIDS tiếp nhận, quản lý điều trị và chăm sóc HIV/AIDS kịp thời theo Hướng dẫn Điều trị và chăm sóc HIV/AIDS của Bộ Y tế. Đồng thời bệnh nhân tiếp tục điều trị lao theo Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và dự phòng bệnh lao. Hồ sơ quản lý bệnh nhân điều trị ARV được quản lý tại cơ sở điều trị HIV/AIDS. Hồ sơ quản lý bệnh nhân điều trị lao được quản lý tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao. Đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao và cơ sở điều trị HIV/AIDS đã được lồng ghép thành một cơ sở điều trị chung thì chỉ cần lập 01 hồ sơ bệnh án để quản lý điều trị đồng thời cả lao và HIV. Sau khi điều trị lao ổn định hoặc điều trị khỏi bệnh lao, người bệnh được quản lý, chăm sóc và điều trị lâu dài tại cơ sở chăm sóc và điều trị HIV/AIDS; Đối với bệnh nhân điều trị HIV/AIDS phát hiện mắc lao được giới thiệu, chuyển tuyến đến cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao để điều trị lao: Bệnh nhân tiếp tục được quản lý, điều trị và chăm sóc HIV/AIDS theo hướng dẫn Điều trị và chăm sóc HIV/AIDS của Bộ Y tế. Đồng thời bệnh nhân được điều trị lao theo Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và dự phòng bệnh lao. Hồ sơ quản lý bệnh nhân điều trị ARV được quản lý tại cơ sở điều trị HIV/AIDS. Hồ sơ quản lý bệnh nhân điều trị lao được quản lý tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao. Đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao và cơ sở điều trị HIV/AIDS đã được lồng ghép thành một cơ sở điều trị chung thì chỉ cần lập 01 hồ sơ bệnh án để quản lý điều trị đồng thời cả lao và HIV. Sau khi điều trị lao ổn định hoặc điều trị khỏi bệnh lao, người bệnh được quản lý, chăm sóc và điều trị lâu dài tại cơ sở chăm sóc và điều trị HIV/AIDS; Tổng hợp, thông báo, đối chiếu số liệu người nhiễm HIV mắc bệnh lao và người mắc bệnh lao nhiễm HIV được điều trị ARV tại cơ sở điều trị HIV/AIDS để báo cáo cho cơ quan đầu mối phòng, chống lao và cơ quan đầu mối phòng, chống HIV/AIDS tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương theo quy định.
Thiết lập quy trình phản hồi giữa các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao và điều trị HIV/AIDS khi có người bệnh đồng nhiễm lao/HIV. Cơ sở điều trị HIV/AIDS ghi nhận, theo dõi và báo cáo được các trường hợp người bệnh HIV được giới thiệu, chuyển tuyến đến khám phát hiện, điều trị lao tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao. Cơ sở điều trị HIV/AIDS phản hồi cho cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao các trường hợp người bệnh được cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao chuyển đến. Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao ghi nhận, theo dõi và báo cáo được các trường hợp người bệnh lao được giới thiệu, chuyển tuyến đến khám phát hiện, điều trị HIV/AIDS tại cơ sở chẩn đoán nhiễm HIV, cơ sở điều trị HIV/AIDS. Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao phản hồi cho cơ sở điều trị HIV/AIDS các trường hợp người bệnh được cơ sở điều trị HIV/AIDS chuyển đến. Định kỳ hằng quý, hằng năm cơ sở điều trị HIV/AIDS và cơ sở khám bệnh, chữa bệnh lao rà soát đối chiếu các trường hợp chuyển gửi giữa hai chương trình, nắm bắt được các trường hợp chuyển gửi thành công và những trường hợp mất dấu trong quá trình chuyển gửi, số người bệnh đồng nhiễm lao/HIV được điều trị đồng thời cả lao và HIV.
Chi tiết xem tại đây
