Lồng ruột cấp ở trẻ em là bệnh lý ngoại khoa cấp tính và là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tắc ruột ở trẻ. Lồng ruột có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp nhất ở trẻ nhũ nhi (trẻ bú mẹ). Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, lồng ruột sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm cho trẻ. Tuần vừa qua tại Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang, các bác sỹ Khoa Ngoại đã phẫu thuật cấp cứu tháo lồng ruột cấp cho bệnh nhi Nguyễn Trường An (08 tháng tuổi, trú tại thị trấn Nham Biền, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang) bị lồng ruột cấp giờ thứ 10, nhập viện trong tình trạng nôn nhiều và đi ngoài ra máu. 

Các bác sỹ phẫu thuật tháo lồng ruột cấp đến muộn cho bệnh nhi Nguyễn Trường An 08 tháng tuổi

Theo thông tin người nhà cho biết trước khi nhập viện Sản Nhi Bắc Giang khoảng 10 tiếng thì thấy trẻ khó chịu, quấy khóc từng cơn kèm nôn trớ nhiều lần nên đã đưa trẻ tới bệnh viện tuyến huyện để thăm khám và được chuyển tuyến tới Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang điều trị. 

“Khi nhập viện Sản Nhi Bắc Giang, cháu Trường An đã có hiện tượng chảy máu tự nhiên qua đường hậu môn, máu có màu đỏ sẫm. Khi thăm khám thấy bụng trẻ chướng, nắn đau, sờ thấy khối lồng ruột vùng hạ sườn phải cứng chắc di động. Chúng tôi chỉ định cho cháu làm các xét nghiệm cấp cứu cần thiết, siêu âm, chụp X-quang và kết quả cho thấy vùng hạ sườn phải có khối lồng ruột kích thước 05 x 10cm. Các bác sỹ Khoa Ngoại đã hội chẩn, thống nhất chẩn đoán cháu Trường An bị lồng ruột cấp và có chỉ định tháo lồng ruột bằng phương pháp bơm hơi. Tuy nhiên, do bệnh nhi Trường An nhập viện muộn khiến tình trạng lồng ruột nghiêm trọng hơn, cổ khối lồng ruột khi ấy đã bị thắt nghẹt lại không thể tháo được bằng phương pháp bơm hơi nên chúng tôi quyết định chuyển sang mổ cấp cứu để tháo lồng ruột cho trẻ”. - Bác sỹ CKI Phạm Văn Đại - Trưởng Khoa Ngoại cho biết.

Khi phẫu thuật, quan sát trong ổ bụng bệnh nhi, kíp phẫu thuật gồm Bác sỹ CKI Phạm Văn Đại - Trưởng Khoa Ngoại, Bác sỹ Hoàng Văn Bình và Bác sỹ Nguyễn Thị Tú Quyên nhận thấy bệnh nhi Trường An bị lồng ruột kép (tức là lồng hồi - hồi - đại tràng), khối lồng dài với kích thước lớn đã chuyển sang màu tím sẫm. Rất may là khối lồng chưa bị hoại tử, kíp phẫu thuật tiến hành tháo lồng, bảo tồn ruột cho trẻ, cố định lại manh tràng và sau khi tháo lồng kiểm tra ruột lưu thông, nuôi dưỡng tốt. Sau 01 tuần điều trị tại Khoa Ngoại, sức khoẻ bé Trường An ổn định và được xuất viện về nhà với gia đình.

Bé Nguyễn Trường An 08 tháng tuổi được điều trị tại Khoa Ngoại trước khi xuất viện

Bác sỹ CKI Phạm Văn Đại - Trưởng Khoa Ngoại cho biết với những trường hợp phát hiện lồng ruột sớm thì sẽ được điều trị tháo lồng bằng phương pháp bơm hơi với tỷ lệ thành công rất cao khoảng 98 - 99%. Trường hợp bệnh nhi Trường An do nhập viện điều trị muộn, nhất là khi đã có triệu chứng đi ngoài ra máu nên phương pháp bơm hơi không hiệu quả và phải chuyển sang mổ để tháo lồng, tránh gây tổn thương ruột ảnh hưởng tới sức khỏe của trẻ về sau.

Hiện nay, đa số lồng ruột ở trẻ em chưa được xác định rõ nguyên nhân. Tuy nhiên một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng trẻ thường bị lồng ruột vào mùa có tỷ lệ nhiễm trùng đường hô hấp cao. Tại Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang, các bác sỹ Khoa Ngoại đã điều trị thành công, bảo tồn ruột cho rất nhiều trường hợp bị lồng ruột cấp, đa số trẻ đều dưới 01 tuổi và có trường hợp bệnh nhi chỉ 03 tháng tuổi bị lồng ruột nhập viện với tình trạng bệnh phức tạp hơn rất nhiều cũng được tháo lồng ruột thành công.

Tùy theo mức độ lồng ruột mà có các biểu hiện lâm sàng khác nhau ở trẻ. Vậy nên các bậc phụ huynh khi thấy trẻ quấy khóc từng cơn, bỏ bú, nôn trớ ngay sau ăn, hoặc nghiêm trọng hơn là đi ngoài ra máu thì cần sớm đưa trẻ tới bệnh viện chuyên khoa nhi có đội ngũ bác sỹ phẫu thuật và trang thiết bị ngoại khoa phù hợp để được điều trị kịp thời, bởi nếu để chậm trễ lồng ruột có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm cho trẻ như hoại tử ruột (phải cắt đoạn ruột), viêm phúc mạc, sốc nhiễm độc thậm chí có thể khiến trẻ tử vong. 

Hiền Chúc - Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang